Tết và chuyện phòng “cái họa” từ ăn uống, bất cẩn...

TT - Tết, ai cũng muốn có một cái tết thật vui, một năm thật bình yên… Nhưng khoa cấp cứu các bệnh viện (BV) có khi lại đông hơn ngày thường. Và ngay từ những ngày giáp tết này, tại khoa cấp cứu BV Chợ Rẫy số tai nạn giao thông cũng có vẻ tăng hơn.


Mua sắm mứt Tết nên chú ý đến an toàn vệ sinh thực phẩm - Ảnh: MINH ĐỨC



Để phòng cái họa đến từ ăn uống, vui chơi trên đường phố…, bác sĩ CK II Trịnh Thanh Mai - phó trưởng khoa cấp cứu BV Chợ Rẫy - cho biết:

- Trong những ngày tết, nhiều gia đình tổ chức đi chơi xa nên phải chuẩn bị thuốc chống say xe, say nắng, thuốc chống ói, thuốc cảm, băng cá nhân... Đặc biệt năm nay khác mọi năm là do tình hình thay đổi nhiệt độ chung của Trái đất, có thể sáng và chiều tối trời rất lạnh nhưng trưa lại nắng gắt nên đối với trẻ em và người có tuổi, có bệnh mãn tính phải chú ý: kiểm tra sức khỏe trước khi đi chơi, đem theo đầy đủ trang bị cá nhân như áo lạnh…

Tránh sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ, ví dụ đi chơi suốt cả ngày, về tới nhà chiều tối cứ tưởng như trời nắng nóng, cho trẻ tắm liền rất dễ bị bệnh. Người lớn bị bệnh lý tim mạch, cao huyết áp dễ bị tình trạng bệnh lý nặng hơn và có thể đưa đến đột quỵ. Khi đi bơi, tắm biển không được xuống nước trong tình trạng đầy bụng (do ăn no hay bị rối loạn tiêu hóa). Người có bệnh lý mãn tính về đường hô hấp, tim mạch muốn xuống tắm phải có sự kiểm tra của bác sĩ.

Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột từ môi trường trên cạn xuống nước hoặc từ nước lên bờ có thể gây rối loạn hệ thống tuần hoàn, bị tai biến mạch máu não, ngưng tim đột ngột.

Với người bị ngộp nước hoặc đột quỵ, quan trọng nhất là phải giữ đường thở cho tốt. Để bệnh nhân nằm nghiêng qua một bên tránh thức ăn, chất ói lọt vào đường thở vì khả năng phản xạ của người bệnh rất kém, không tự chủ được. Và ngay tại hiện trường có thể dùng tay móc những vật lạ trong miệng ra. Vừa làm vừa di chuyển - đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Với trẻ nhỏ khi bị ngộp nước hay thức ăn thì để nằm nghiêng và cha mẹ có thể dùng miệng hút các chất ói ở mũi, miệng và chuyển ngay đến BV.

* Thưa bác sĩ, có người đi đường bị bỏng được “sơ cứu” đủ thứ: từ bôi nước mắm, kem đánh răng, lòng trắng trứng…?

- Đó là sai lầm. Trường hợp bị bỏng nhẹ cần giội ngay nước sạch, giội liên tục sẽ giảm đau và sạch vết thương, đưa đến TTYT để được băng bỏng và chích ngừa uốn ván.

* Tết vui với bạn bè, nhiều người quá chén vẫn cố lái xe về nhà…

- Xin có lời khuyên nếu đã tham gia tiệc tùng có chút bia rượu thì nên đón taxi về. Không được lái xe gắn máy, kể cả người ngồi sau vì đã xảy ra nhiều trường hợp người ngồi sau quá say tự té gãy tay, gãy chân… do không thể tự chủ được hoặc ngủ quên, khi đưa vô cấp cứu cho thấy có nồng độ rượu rất cao. Khi gặp trường hợp bị tai nạn giao thông nếu có vết thương, phương pháp tốt nhất là dùng bất kỳ vật cứng nào xung quanh đó để cố định xương gãy nhằm tránh làm vết thương nặng hơn và chuyển ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời và đúng cách.

* Còn để tránh ngộ độc thực phẩm trong tình hình thức ăn khó kiểm soát như hiện nay?

- Cách tốt nhất là mua thức ăn ở những cơ sở tin cậy, được cơ quan quản lý kiểm soát. Giữ gìn thực phẩm theo đúng khuyến cáo trên bao bì, ví dụ phải bảo quản lạnh đúng theo nhiệt độ nào đó nhưng mua về lại để bên ngoài, thực phẩm sẽ bị hư hỏng và có nguy cơ gây ngộ độc. Còn khi bị ngộ độc thì quan trọng nhất vẫn phải đưa đến cơ sở y tế, không tự mua thuốc uống vì không thể phân biệt do ngộ độc hay nguyên nhân khác.

Ví dụ ngộ độc thức ăn có thể bị ói, tiêu chảy, đau bụng… nhưng những dấu hiệu này cũng có thể xảy ra ở những bệnh lý khác như cao huyết áp có thể ói mửa, say tàu xe cũng có thể ói mửa… Kể cả tiêu chảy cũng nên đến cơ sở y tế để được xem xét và hướng dẫn điều trị.

KIM SƠN ghi